Vertaalterminologie: beknopte handleiding

Kent u alle termen van de auto-industrie, maar komt u erachter dat de vertaalsector een andere taal spreekt? Vraagt u zich af wat FAMT of FIGS zou kunnen betekenen? En wat is eigenlijk een vertaalgeheugen?

Om u te helpen, heb ik een lijst samengesteld van termen die u vaak zult tegenkomen:

• Brontaal: De taal waarin uw project is geschreven.
• Doeltaal/Doeltalen: De taal of talen waarin u uw project wilt laten vertalen.
• Brugtaal: Een tussentaal die wordt gebruikt wanneer directe vertaling tussen twee talen niet beschikbaar, betrouwbaar of efficiënt is.
• Menselijke vertaling (HT - Human Translation): Uw project wordt uitsluitend uitgevoerd door een gespecialiseerde menselijke vertaler die de doeltaal als moedertaal spreekt, in samenwerking met een menselijke projectmanager. Dit kan een technische vertaling zijn, zoals informatie voor eigenaars en reparateurs, of een creatieve vertaling van marketingmateriaal.
• Volledig geautomatiseerde machinevertaling (FAMT - Fully Automated Machine Translation): De vertaling wordt volledig uitgevoerd door AI, zonder dat er een mens aan te pas komt. Het systeem verwerkt de brontekst, genereert de vertaling en bewerkt die tot een definitieve versie zonder menselijke controle, bewerking of goedkeuring.
• Machinevertaling met post-editing (PEMT - Post Edited Machine Translation): In dit hybride model produceert de AI-gestuurde tool voor machinevertaling de eerste conceptversie. Die wordt daarna gecontroleerd en verbeterd door een gespecialiseerde menselijke vertaler die de doeltaal als moedertaal spreekt.
• Transcreatie: Een vorm van vertaling die vooral voor marketing, branding en creatieve communicatie wordt gebruikt. In plaats van woord voor woord te vertalen, herschrijft de taalspecialist de boodschap om hem in de doeltaal dezelfde emotionele impact, intentie en hetzelfde effect te geven.
• Copywriting: Anders dan vertalen, een proces dat gebaseerd is op de brontekst, is copywriting het creëren van nieuwe, overtuigende of marketinggerichte teksten in de doeltaal.
• Onafhankelijk proeflezen (IPR - Independent Proof Reading): Een onafhankelijke gespecialiseerde menselijke vertaler die de doeltaal als moedertaal spreekt, controleert de vertaling en verbetert die door er met nieuwe ogen naar te kijken.
• Review in het doelland (ICR - In-Country Review): We werken samen met uw lokale collega's om te controleren of de vertaling precies goed is voor uw markt en uw klanten.
• Vertaalgeheugen (TM - Translation Memory): Een database in een CAT-tool met eerdere vertalingen, zodat deze opnieuw kunnen worden gebruikt in huidige en toekomstige projecten om de consistentie te verbeteren, de doorlooptijd te verkorten en kosten te besparen.
• Woordenboek: Een opslagruimte met alle voorkeurstermen van uw bedrijf. Dit wordt aan elk project gekoppeld om alles consistent te houden.
• Korte ISO-codes: De tweeletterige code die standaard wordt gebruikt om talen aan te geven in vertaalsystemen en bestandsindelingen. 'DE' is bijvoorbeeld de tweeletterige korte ISO-code voor Duits.
• FIGS / EFIGS: Engels acroniem voor Frans, Italiaans, Duits, Spaans (met Engels erbij wordt het EFIGS).
• Vertaalbeheersysteem (TMS - Translation Management System): Een softwareplatform dat de volledige workflow van het vertaalproject beheert, automatiseert en stroomlijnt om meertalige content efficiënt en op schaal te verwerken.
• Computerondersteunde vertaling (CAT - Computer-Assisted Translation): Software waarmee vertalers efficiënter en consistenter kunnen werken. Het biedt tools en hulpmiddelen om een menselijke vertaler te ondersteunen, maar vertaalt de tekst niet automatisch zoals bij machinevertaling.
• ISO 9001:2015: Internationale standaard voor kwaliteitsbeheersystemen (QMS - Quality Management Systems) met criteria om consistente services te leveren die aan de verwachtingen en wetgeving voldoen.
• ISO 17100:2015: Internationale standaard voor vertaalservices met vereisten voor een vertaalproces van hoge kwaliteit (kwalificaties van de vertaler, projectbeheer, workflow).
• ISO 18587:2021: Internationale standaard voor post-editing van machinevertalingen (PEMT - Post Editing Machine Translation), met vereisten en aanbevelingen voor kwaliteit en consistentie.

Weet u niet zeker wat andere termen betekenen? Laat het me gerust weten zodat ik ze aan de lijst kan toevoegen.